سلام خدمت کاربران گرامی. امروز قصد داشتیم در رابطه با یکی از موضوعات مهمی که اخیرا عدم رعایت آن دردسر های زیادی برای کارفرمایان محترم بوجود آورده صحبت کنیم. تسویه حسابهای پایان سال کارگران موضوع بحث ماست. دانستن اصول این کار و باید و نبایدهای آن برای هر کارفرما، مدیر مالی اداری و یا مدیران منابع انسانی در هر شرکت، سازمان و یا حتی هر کسب و کاری ضروری است. همچنین در پایان یک نمونه فرم تسویه حساب استاندارد بدین منظور برای شما قرار دادیم. برای در امان ماندن از دعاوی حقوقی ناشی از عدم رعایت این اصول با ما همراه باشید.
تغییرات مهم در نحوه تسویه حسابهای پایان سال کارگران
یکی از تغییرات مهمی که در ابتدای سال 97 در این خصوص اتفاق افتاد بحث الزام به ضمیمه نمودن سند پرداخت تسویه حساب به کارگر به برگ تسویه حساب بود. لذا از این پس برگ تسویه حساب بدون سند پرداخت هیچگونه اعتباری ندارد. سند پرداخت می تواند فیش واریز بانکی، کپی چک تسلیمی، پرینت حساب و یا … باشد.
حکمی که درباره آن صجبت میکنیم دادنامه شماره وحدت رویه شماره 17-20 دیوان عدالت اداری مورخ 21/01/1397 می باشد. این رای وحدت رویه به قرار زیر است:
تغییر اول: رای وحدت رویه شماره 17-20
مطابق ماده ۳۷ قانون کار، پرداخت مزد به صورت روزانه یا ساعتی یا ماهانه تعیین شده است و به وجه نقد رایج کشور یا با تراضی طرفین به وسیله چک از سوی کارفرما به کارگر پرداخت خواهد شد. ضرورت وجود اسناد پرداخت منطبق با صور ساعتی، روزانه و یا ماهانه اقتضا می‌کند که کارفرما نحوه پرداخت مزد و حقوق و اسناد آن را در اختیار داشته باشد و صرف اینکه کارگر با تنظیم یادداشتی اعلام کند که مزد و حقوق مربوط را دریافت کـرده بدون اینکه کارفرما اسناد مالی ناظر بـر نحوه پرداخت را ارائه کند موجد یقین بر پرداخت مزد و حقوق کارگر نخواهد بود. از این رو در هر مورد که کارفرما مدعی پرداخت مزد و حقوق و مزایا به کارگر است و سندی منتسب به کارگر ارائه می کند که وی مزد و حقوق خود را دریافت کرده ارائه اسناد مثبته پرداخت این مزد و حقوق الزامی است و با توجه به مراتب آرا مندرج در گردش کار که اسناد ناظر بر پرداخت مزد و حقوق به کارگر را برای احراز تسویه حساب کارفرما با کارگر لازم دانسته صحیح و موافق مقررات تشخیص شد و در اجرای بند ۳ ماده ۱۲ و ماده ۹۰ قانون تشکیلات و آیین داردسی دیوان عدالت اداری مصوب سال ۱۳۹۲، مفاد آرای مذکور با استدلال پیش گفته به عنوان رأی ایجاد رویه تصویب می‌شود. این رأی برای سایر شعب دیوان عدالت اداری، ادارات و اشخاص حقیقی و حقوقی مربوط لازم‌الاتباع است.
دومین تغییر مهم بحث جنجالی علی الحساب شدن سنوات کارگران بود که از دی ماه سال 1398 لازم الاجرا شد. تا پیش از تاریخ یادشده اگر در پایان قرارداد تسویه حساب انجام میشد حتی اگر بعد از تسویه حساب باز کارگر در همان کارگاه مشغول بکار میشد تسویه حساب قبلی قطعی تلقی می شد. اما پس از ابلاغ رای هیئت عموم دیوان عدالت اداری به شماره 2727 در تاریخ 19 آذرماه سال 1398 این رویه برای قراردادهای بیش از یک سال منسوخ شد.
تغییر دوم: رای شماره 2727 مورخ 4 دی ماه 1398
نظر بـه اینکه مطابق مـواد 24 قانون کار و تبصره 4 ماده 41 قانون رفع موانع تولید رقابت پذیر و ارتقای نظام مالی کشور، مبنای پرداخت حق سنوات خدمت به کارگر دارای قرارداد کار موقت برای هر سال سابقه اعم از متوالی یا متناوب، به ماخذ هر سال در پایان قرارداد کار یک ماه آخرین حقوق محاسبه می گردد، بنابراین رأی شماره 9809970906010098-28؍3؍1398 هیأت تخصصی کار، بیمه و تامین اجتماعی دیوان عدالت اداری در قسمتی که در آن مقرر شده اگر قرارداد کار کارگران، موقت باشد، با تسویه حساب هر سال، قرارداد خاتمه می یابد و حق دریافت علی الحساب را ندارند، مغایر ماده 24 قانون کار و تبصره 4 ماده 41 قانون رفع موانع تولید رقابت پذیر و ارتقای نظام مالی کشور است و در اجرای ماده 84 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری نقض می شود و در نهایت مستند به بند 1 ماده 12 و ماده 88 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال 1392 حکم بر ابطال بخشنامه شماره 74016؍56-29؍4؍1394 مدیرکل نظارت بر اجرای بودجه وزارت امور اقتصادی و دارایی صادر می شود.
نمونه فرم تسویه حساب های پرسنلی
اینجانب آقای/خانم ………………………. فرزند ……………… دارای شناسنامه شماره ………………… به شماره کد ملی ……………………. متولد …………… شمسی، ساکن …………………………………………کارمند بخش ………………. بموجب این سند اقرار و اظهار می‌نمایم بر اینکه کلیه حقوق و مزد خود اعم از حقوق مبنا و لواحق آن چه مزد ثابت (مجموع مزد شغل و مزایای ثابت به تبع شغل) مزایای رفاهی و انگیزه‌ای از قبیل: کمک هزینه مسکن، خواربار و کمک عائله‌مندی، پاداش افزایش تولید و سود سالانه و به عبارتی حق‌السعی حتی هزینه‌های: مأموریت، ایاب و ذهاب، مزایای غیرنقدی، اضافه‌کاری‌ها، نوبت کاری و اضافه دستمزد غیرنوبتی، مطالبات مربوط به مرخصی‌های استفاده نشده و مزایای پایان کار و سنوات و غیره مربوطه و اعم از دوره اشتغال (آزمایشی و مدت انجام کار و سایر) حتی روزهای احتمالی جمعه و تعطیلات رسمی و سایر مزایای پیش بینی شده در قانون کار جمهوری اسلامی ایران را از آغاز خدمت خود در شرکت ……………….. مورخ ……………. تا تاریخ ………………… از کارفرمای کار در آن شرکت طبق قانون و براساس قرارداد منعقده فی مابین به شرح جدول پیوست این اقرارنامه نقداً که به حساب شماره …………………………. بانک ………………………. به نام ……………………….. واریز شد / طی چک شماره …………… نزد بانک………………. به حساب شماره …………………………. ، دریافت نمودم.
آقای / خانم ……………………………………..
اثر انگشت * امضاء * تاریخ
مزد ثابت ………………………….
اضافه کاری ………………………….
نوبت کاری ………………………….
شب کاری ………………………….
حق ماموریت ………………………….
مزایای رفاهی و انگیزشی ………………………….
حق عائله مندی ………………………….
پاداش ………………………….
عیدی پایان سال ………………………….
مزایای پایان خدمت ………………………….
پاداش افزایش تولید ………………………….
سایر مزایا طبق قرارداد و توافق طرفین ………………………….
جمع قابل پرداخت ………………………….
نمونه فرم تسویه حساب
مشاوره رایگان در خصوص قراردادهای کاری، روابط کار و تسویه حسابهای پایان سال کارگران